[Review] Mưa Đỏ: Đất Trời Lưu Danh

“Nước chúng ta

Nước những người chưa bao giờ khuất

Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất

Những buổi ngày xưa vọng nói về!”

(Trích Đất Nước – Nguyễn Đình Thi)

Bài thơ sáng tác năm 1948 vẫn hết sức phù hợp để hình dung đến các chiến sĩ đã anh dũng chiến đấu đằng đẵng 81 ngày bảo vệ Thành cổ Quảng Trị (28.6 – 18.9.1972).

“Cuộc chiến đấu 81 ngày đêm giữ vững Thành cổ trở thành sự kiện quan trọng trong lịch sử kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của dân tộc ta, góp phần quyết định vào thắng lợi của cuộc đấu tranh ngoại giao, buộc Mỹ phải ký kết Hiệp định Pari, mở đường cho đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, khẳng định lòng yêu nước nhiệt thành, sự hy sinh cao cả cho chính nghĩa, vì sự nghiệp vĩ đại của nhân dân Việt Nam.”

 (Trích Cuộc chiến đấu bảo vệ Thành cổ Quảng Trị năm 1972 - khát vọng độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam – Tạp chí Cộng Sản).

Thành cổ Quảng Trị rộng 25ha nhưng phải hứng chịu hơn 328.000 tấn bom đạn. Trung bình một chiến sĩ phải chịu 100 tấn bom, 200 quả đạn pháo. Con số chẳng thể tưởng tượng. Nhiều người lính hi sinh không chỉ một lần!

Năm 2010, nhà văn Chu Lai viết kịch bản phim dựa trên cuộc chiến khốc liệt này. Tuy nhiên, do chưa thể thực hiện tác phẩm công phu và quy mô khổng lồ đến vậy, dự án đầy tâm huyết này đành phải gác lại. Tiểu thuyết cùng tên ra đời năm 2016. Nhận xét về Mưa Đỏ, nhà văn hết sức hài lòng và khen ngợi “phim giữ được hồn cốt, tinh thần của tiểu thuyết”.  

Mưa Đỏ mở đầu bằng hình ảnh những chàng trai trẻ trung nhiệt huyết xông xáo theo lời kêu gọi “Tất cả vì miền Nam ruột thịt”, lên đường bảo vệ Tổ quốc. Cường – chàng trai trẻ học nhạc viện ở Hà Nội, có suất du học vẫn quyết định ra đi. Anh ôm lấy mẹ: “Con hứa hết chiến tranh, con sẽ trở lại nhạc viện.” Anh gặp Bình – sinh viên mỹ thuật và Tú – một cậu nhóc còn rất trẻ. Họ đến bờ Thạch Hãn, cùng chiến đấu bên tiểu đội trưởng Tạ, Sen, Hải… trở nên thân thiết như gia đình.

Thắng lợi của chiến dịch Quảng Trị đẩy chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh” đến bờ vực phá sản. Mỹ - Ngụy mở chiến dịch “Lam Sơn 72” với mục tiêu số 1 là chiếm lại Thành cổ Quảng Trị. Chúng huy động lực lượng khổng lồ, điên cuồng bắn phá. Cường và các đồng đội đã chiến đấu hết mình. Thế nhưng, sự hi sinh là không thể tránh khỏi…

Là dự án lớn của Điện ảnh Quân đội nhân dân, ra mắt đúng dịp Quốc Khánh 2.9.2025, Mưa Đỏ được đầu tư “mạnh tay”, thực hiện công phu.

Đoàn làm phim phục dựng Thành cổ Quảng Trị ngay bờ sông Thạch Hãn. Bối cảnh Thành cổ, chiến hào, đường hầm, trạm phẫu, sân bay dã chiến… đều tái hiện vô cùng chân thật. Việc chọn địa điểm quay tại thị xã Quảng Trị dẫn đến nhiều khó khăn trong quá trình sản xuất. Dù tiên liệu trước, đoàn phim vẫn quyết tâm chọn nơi đây để tri ân những người lính, người dân đã hi sinh bảo vệ Tổ quốc.

Mưa Đỏ được sự tư vấn của ba anh hùng từng chiến đấu tại trận Thành cổ Quảng Trị - Cựu chiến binh Nguyễn Văn Hợi - Trưởng Ban liên lạc Tiểu đoàn K3 Tam Đảo, Đại tá Đào Văn Phê - Phó trưởng ban và Thiếu tá Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Trần Trọng Can. Đoàn phim còn mời Cố vấn quân sự, cố vấn đạo cụ, chỉn chu hết mức có thể. 

Đạo diễn Đặng Thái Huyền đọc kịch bản Mưa Đỏ năm 2013, nhận nhiệm vụ sau đại dịch Covid-19, và chính thức bắt tay vào dự án từ 2023. Chị tỉ mỉ chuẩn bị, tiếp xúc cùng nhân chứng lịch sử và chính thức bấm máy cuối năm 2024. Cảnh cháy nổ do chuyên gia Thái Lan và binh chủng Công binh thực hiện. Cố vấn quân sự, cố vấn đạo cụ cũng là các tên tuổi lớn trong ngành. Mưa Đỏ quay 81 ngày, trùng hợp với số ngày diễn ra cuộc chiến. Quá trình quay đôi lúc chật vật, mưa gió triền miên, có đôi lúc tưởng sẽ chậm tiến độ. Khâu hậu kì phải hết sức vất vả nhằm đảm bảo ra mắt đúng dịp Đại lễ quan trọng của dân tộc.

Phim quy tụ dàn diễn viên trẻ Đỗ Nhật Hoàng, Phương Nam, Lâm Thanh Nhã, Đình Khang, Hoàng Long, Nguyễn Hùng, Trần Gia Huy, Hạ Anh… Diễn viên được tuyển chọn từ hơn 1000 gương mặt tham gia thử vai. Tham gia dự án điện ảnh quan trọng, họ cũng phải vượt qua nhiều khó khăn thể hiện vai diễn. Đỗ Nhật Hoàng (Cường) từng ốm và nhập viện suốt bốn ngày. Do Cường là nam chính, có mặt ở toàn bộ phân đoạn, đoàn làm phim phải linh động cảnh quay cho kịp tiến độ. Đình Khang (Tú), Phương Nam (Tạ), Steven Nguyễn (Quang) đều phải giảm cân để phù hợp nhân vật.

Mạch phim gãy gọn, nhịp phim nhanh, xoáy sâu sự khốc liệt của chiến tranh. Bi thương hào hùng là thế, Mưa Đỏ cũng không thiếu những câu thoại gây cười, thể hiện tinh thần người lính Việt Nam lạc quan và can đảm giữa lằn ranh sinh tử. Đặc biệt, nhân vật tiểu đội trưởng Tạ gây ấn tượng nhất phim nhờ vẻ nông dân chất phác và chất giọng đặc biệt.

Dẫu còn vài tranh cãi về tuyến tình cảm hay thoại ở một số cảnh còn cứng nhắc, Mưa Đỏ xứng đáng là tác phẩm lớn kỉ niệm Quốc Khánh 2.9.

Với mức kinh phí khó thể đong đếm nổi, Mưa Đỏ là dự án quy mô lớn nhất Điện ảnh Quân đội nhân dân thực hiện trong hai mươi năm qua. Tác phẩm không chỉ giúp khán giả, nhất là thế hệ trẻ hiểu thêm cuộc chiến hào hùng đã qua mà còn là nén hương tri ân gửi đến những người lính hi sinh máu xương cho hòa bình quý giá hôm nay.

Phim hay Mưa Đỏ đang chiếu tại các rạp chiếu phim toàn quốc từ 21.08.2025.